Spis treści
- Ciemna strona finansowania czym są oszustwa leasingowe?
- Ewolucja technik wyłudzeń w branży leasingowej
- Krytyczna rola międzysektorowej wymiany informacji
- Cyfrowy trop oszusta analiza urządzenia
- Podsumowanie: przyszłość bezpieczeństwa w leasingu
Polski sektor leasingowy od lat pozostaje jednym z filarów finansowania inwestycji dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Dynamiczny wzrost rynku, choć jest powodem do optymizmu, niesie za sobą również zwiększoną ekspozycję na ryzyko nadużyć. Wraz z cyfryzacją procesów, zmieniają się nie tylko metody obsługi klienta, ale także techniki stosowane przez przestępców.
Ciemna strona finansowania czym są oszustwa leasingowe?
Oszustwo leasingowe to przestępstwo polegające na wyłudzeniu finansowania (pieniędzy lub przedmiotu leasingu) od firmy leasingowej, najczęściej poprzez posłużenie się fałszywymi dokumentami lub wprowadzenie w błąd, z góry zaplanowanym zamiarem niewywiązania się z umowy. Celem oszustów jest szybkie uzyskanie dostępu do towaru (np. pojazdu czy maszyny), a następnie często jego zbycie lub zaprzestanie spłaty zobowiązań.
Ewolucja technik wyłudzeń w branży leasingowej
Choć tradycyjne metody wciąż stanowią problem, oszuści nieustannie je udoskonalają. Obecnie firmy leasingowe muszą się mierzyć z trzema głównymi wektorami ryzyka:
Fałszerstwa dokumentów i "słupy": to klasyczne metody oparte na przedstawianiu sfałszowanych lub poświadczających nieprawdę dokumentów finansowych (np. faktur o zawyżonej wartości, czy fikcyjnych zaświadczeń o dochodach) przy zawieraniu umów. Często wykorzystywane są także tzw. "słupy" osoby, których dane (świadomie lub nie) służą do wyłudzenia.
Ryzyko wewnętrzne i zmowa: szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem jest współdziałanie pracownika firmy leasingowej lub pośrednika z oszustami. Taka zmowa może polegać np. na poświadczaniu nieprawdy w protokołach wizji lokalnej lub zdawczo-odbiorczych, potwierdzając istnienie lub dobry stan techniczny nieistniejącego lub zużytego przedmiotu.
Wyłudzenia w kanałach zdalnych: dzięki możliwości składania wniosków o leasing przez internet, przestępcy coraz częściej wykorzystują skradzione tożsamości, dane osobowe lub cyfrowe metody manipulacji, aby zdalnie uzyskać finansowanie.
Skala zagrożenia: utrzymujące się ryzyko nadużyć
Problem nadużyć nie maleje, ale ewoluuje. Według najnowszego Raportu ZPF/EY dotyczącego nadużyć w sektorze finansowym (2025), w sektorze leasingowym 67% respondentów uznało, że intensywność nadużyć nie uległa zmianie, lecz nadal co trzeci podmiot (33%) zaobserwował zwiększenie skali problemu. Ryzyko największych strat utrzymuje się na wysokim poziomie, ponieważ za jedno z najistotniejszych zagrożeń nadal uznano przeszacowanie wartości przedmiotu leasingu schemat nadużycia, który w konsekwencji pojedynczego przypadku może generować straty sięgające ponad 100 tys. PLN.
W obliczu tak zróżnicowanego i rosnącego ryzyka, tradycyjne procedury weryfikacyjne stają się niewystarczające. Konieczne jest wdrożenie zaawansowanych, zintegrowanych i działających w czasie rzeczywistym narzędzi, które pozwolą wykrywać oszustów, zanim zdążą wyrządzić szkodę.
Krytyczna rola międzysektorowej wymiany informacji
Oszust, ubiegający się o finansowanie, który zostanie odrzucony przez jedną firmę leasingową z powodu fałszywych dokumentów lub podejrzanych danych, może niemal natychmiast ubiegać się o nie w konkurencyjnej instytucji. Bez wzajemnej komunikacji na temat podjętych prób nadużyć, każda firma działa w informacyjnej próżni, narażając się na wysokie ryzyko finansowe. Ten schemat był przez lata jednym z najpoważniejszych wyzwań dla całego sektora finansowego.
Platforma Antyfraudowa klucz do bezpieczeństwa międzyinstytucjonalnego
Odpowiedzią na ten problem jest Platforma Antyfraudowa (PAF), która zrewolucjonizowała podejście do bezpieczeństwa, wprowadzając mechanizm sektorowej wymiany informacji o stwierdzonych nadużyciach i ich próbach.
PAF tworzy solidarny front bezpieczeństwa, włączając w wymianę danych kluczowe instytucje finansowe, takie jak:
Banki,
SKOKi,
Firmy pożyczkowe,
Firmy leasingowe,
Firmy faktoringowe.
Weryfikacja 360° dla kluczowego klienta
Dla firm leasingowych PAF ma szczególne znaczenie, ponieważ umożliwia weryfikację zarówno klientów indywidualnych (np. przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą), jak i przedsiębiorców (spółki).
Jak PAF chroni leasing w praktyce:
Identyfikacja zatajonych zobowiązań: Platforma Antyfraudowa służy do wymiany informacji o nadużyciach lub ich podejrzeniu pomiędzy uczestnikami rynku. Umożliwia weryfikację danych poprzez ich zestawienie z danymi skompromitowanymi. W przypadku zbieżności, daje sygnał analitykowi antyfraudowemu do głębszej analizy konkretnego przypadku. W toku analizy wykrywane są przesłanki, które mogą wskazywać na duże ryzyko, np. zatajenie zobowiązań, powiązania z podmiotami zadłużonymi itp.
Wykrywanie fałszowania dokumentów: PAF pozwala oznaczać i wymieniać informacje o nadużyciach związanych ze sfałszowanymi dokumentami finansowymi, zawyżonym dochodem, czy nierzetelnymi fakturami dotyczącymi finansowanego przedmiotu.
Ochrona przed zmową i "słupami": w systemie odnotowywane są również przypadki wykorzystania danych należących do wiarygodnej firmy w celu wyłudzenia finansowania na przedmiot o zawyżonej wartości lub posłużenia się sfałszowanym dowodem tożsamości.
Dzięki PAF, decyzja o zawarciu umowy przestaje opierać się wyłącznie na informacjach dostarczonych przez klienta i lokalnych doświadczeniach firmy, a staje się procesem w pełni zintegrowanym z wiedzą całego sektora. Jednak w dobie cyfryzacji, sama wymiana danych o faktach nie wystarczy konieczna jest także analiza tego, jak klient ubiega się o finansowanie.
Cyfrowy trop oszusta analiza urządzenia
O ile Platforma Antyfraudowa analizuje tożsamość klienta w kontekście historii jego działań w całym sektorze, o tyle cyfrowe oszustwa wymagają natychmiastowej weryfikacji w momencie składania wniosku. Rosnąca popularność leasingu online, zwłaszcza wśród MŚP, wymaga stosowania zaawansowanych mechanizmów, które weryfikują nie tylko dane wpisane we wniosek, ale także cyfrowy ślad (TUTAJ ARTYKUŁ O DEVICE FINGERPRINT) samego aplikującego.
Platforma Cyber Fraud Detection
Platforma Cyber Fraud Detection (CFD) to zaawansowane narzędzie BIK, które służy do detekcji wyłudzeń w kanałach zdalnych. Jego unikalność polega na tym, że decyzje są podejmowane w oparciu o analizę parametrów urządzenia (Device ID), z którego klient się łączy, w połączeniu z danymi transakcyjnymi.
Skala działania CFD jest imponująca platforma przetwarza ponad 5 milionów wniosków online miesięcznie i zrzesza 33 aktywnych klientów*, w tym kluczowe instytucje z sektorów bankowego, pożyczkowego i leasingowego. To pokazuje, że analiza urządzenia stała się standardem w zarządzaniu ryzykiem fraudowym.
Wzorce podejrzeń: jak CFD demaskuje oszustów
CFD monitoruje zachowania i parametry urządzenia, poszukując wzorców typowych dla zorganizowanych grup przestępczych lub osób próbujących wyłudzić finansowanie. Najczęściej wykrywane podejrzenia to:
Duplikacja i tożsamość: wzorce wielokrotności są kluczem do identyfikacji “słupów” i fałszerzy tożsamości. CFD wychwytuje tego typu przypadki, informując analityków.
Anomalie behawioralne: system analizuje interakcję użytkownika z wnioskiem online. Wątpliwości budzą zachowania, takie jak zbyt szybkie wypełnianie wniosku (co może wskazywać na automatyczne wklejanie danych) lub pora złożenia wniosku, które często stanowią element zorganizowanego, podejrzanego wzorca.
Ukrywanie tożsamości cyfrowej: oszuści próbują zatuszować swoją prawdziwą lokalizację i pochodzenie stosując różne metody anonimizacji. Dzięki Platformie CFD, analitycy są w stanie wykryć tego typu anomalie.
Kluczowe funkcjonalności i reguły decyzyjne CFD
CFD umożliwia klientom BIK elastyczne zarządzanie ryzykiem dzięki zaawansowanym regułom i wymianie informacji o incydentach.
Reguły decyzyjne: Platforma CFD pozwala na szybkie wdrożenie reguł działających na danych kontekstowych urządzenia i transakcji.
Podejrzane scenariusze: najwyższą wartość analityczną mają scenariusze oparte na kombinacji reguł. System generuje alerty, gdy wystąpią niestandardowe powiązania dotyczące, np. geolokalizacji.
Rozszerzona wymiana sektorowa: oprócz danych o nadużyciach klientów, platforma aktywnie wspiera sektorową wymianę informacji o incydentach związanych z bezpieczeństwem, obejmując również elementy wykorzystywane w kanałach cyfrowych i zdalnych, uniemożliwiając przestępcom ponowne użycie tego samego wektora ataku w innych instytucjach.
Elastyczne zarządzanie ryzykiem: klienci CFD zyskują pełną kontrolę nad zarządzaniem ryzykiem, dzięki czemu mogą łatwo modyfikować reguły decyzyjne i dostosowywać je do specyficznych potrzeb firmy.
Dzięki połączeniu analizy cyfrowego śladu z danymi o fraudach z całego sektora, narzędzia BIK pozwalają na automatyczne odrzucanie ewidentnie podejrzanych wniosków i kierowanie skomplikowanych przypadków do manualnej analizy, co skutecznie chroni firmy leasingowe przed ponoszeniem strat.
Podsumowanie: przyszłość bezpieczeństwa w leasingu
W obliczu rosnącej intensywności nadużyć oraz cyfryzacji procesów, branża leasingowa stoi przed koniecznością strategicznego przeorientowania swoich działań ochronnych. Tradycyjne metody weryfikacji, choć wciąż istotne, stają się niewystarczające, a jednostkowe straty generowane przez oszustów wymuszają solidarną i technologiczną odpowiedź.
Skuteczna walka z fraudami w leasingu wymaga odejścia od weryfikacji wyłącznie papierowej i postawienia na dwa komplementarne filary nowoczesnej ochrony:
Wymianę informacji międzysektorowej (PAF): zapewnia ona wiedzę o przeszłych próbach nadużyć i wyłudzeniach, tworząc parasol ochronny dla całego rynku finansowego.
Analizę urządzenia w czasie rzeczywistym (CFD): oferuje wgląd w cyfrowy ślad klienta, wychwytując podejrzane wzorce zachowań, próby ukrycia tożsamości oraz duplikaty tożsamości w kanale zdalnym.
Wdrożenie zintegrowanych platform, takich jak PAF i CFD, zapewnia firmom leasingowym strategiczną przewagę. Pozwala to na minimalizację strat finansowych związanych z wyłudzeniami, jednocześnie umożliwiając utrzymanie szybkiego i w pełni zdalnego procesu obsługi klienta, co jest kluczowe w dzisiejszym, dynamicznym środowisku rynkowym. Automatyzacja detekcji ryzyka pozwala również analitykom skoncentrować się wyłącznie na najbardziej złożonych i nieoczywistych przypadkach.
Dzięki strategicznej integracji Platformy Antyfraudowej (PAF) i Platformy Cyber Fraud Detection (CFD), BIK przekształca sektor leasingowy w jeden, odporny na oszustwa front, stając się gwarantem cyfrowej stabilności rynku finansowego.
*dane na dzień 28.10.2025